Վաղուց թողած բարձր ու կանաչ
Գահը իրենց հանգըստության,
Երկու սև ամպ հողմի առաջ
Գընում էին հալածական։

Հողմը սակայն չար հոսանքով
Բաժնել, ջոկել չէր կարենում,
Ինչքան նըրանց լայն երկնքով
Դես ու դեն էր քըշում, տանում։

Ու անդադար գընում էին՝

Քըշված հողմի կատաղությամբ,
Իրար կըպած ու միասին,
Երկու սև ամպ, երկու սև ամպ…

Առաջադրանքներ

• Բանաստեղծությունից դուրս գրեք անծանոթ բառերը, բացատրեք։
• հալածական -հալածված, հալածվող
• Բաժնել-բաժանել
• Մգացրած բառերի համար իմաստով հակառակ զույգեր գրեք։
• Վաղուց- նոր, հիմա
• Բարձր- ցածր
• Բաժնել-միացնել, միավորել, հավաքել 
• լայն- նեղ
• տանում- բերում
• միասին- անջատ,բաժան
• Ինչ կանաչ գահի մասին է խոսքը՝ «Վաղուց թողած բարձր ու կանաչ
  Գահը իրենց հանգըստության» Սարի մասին է խոսքը, որոնց վրա ամպերը նստել են։
• Ձեզ սև, թե՞ սպիտակ ամպերն են դուր գալիս, պատասխանը պատճառաբանեք։
• Ինձ դուր են գալիս սպիտակ անպերը, որովհետև ինձ պարգևում է հանգստություև, խաղաղություն և պարզություն։ Սպիտակ ամպերի ժամանակ եղանակը պարզ է։ Սև ամպեր չեմ սիրում, որովհետև այդ ժամանակ երկինքը մռայլ է և տխուր։
• Փորձեք պատկերացնել երկու սև ամպերին և նրանց մասին պատմություն հորինել։
• երկու սև ամպ հանդիպեցին և որոշեցին, այնպես անել ,որ ուժեղ անձրև և կարկուտ բերեն։ Մթնեցին սևացան, բայց մեկ էլ հայտնվեցին քամին ու արևը;Նրանք միասին որոշեցին այնպես անել,որ անձրև չգա ու երկու ամպն էլ խաղաղվեն։ Քամին փչեց և ցրեց գորշ ու մթնած ամպերին ու այդ պահին ծագեց արևը ։ Երկու ամպն էլ ստիպված ցրվեցին և փայլատակեցին արևի շողերը։ Նրանք չկարողացան անել իրենց սև գործը։

Ես ու իմ զույգը չափեցինք մեր հասակը և քաշը։ Օգտագործեցինք չափերիզ՝ մետր։
Ես՝ 142սմ=1մ 42սմ
Մանուելը՝ 149սմ=1մ 49սմ

Որից հետո հաշվեցինք մեր հասակների տարբերությունը՝
1մ 49սմ-1մ 42սմ=7սմ
Մանուելը ինձանից 7սմ-ով ավելի բարձրահասակ է։

Հետաքրքիր էր հաշվել նաև մեր հասակների գումարը՝

1մ 42սմ+1մ49 սմ= 2մ 91սմ

Դրանից հետո կշեռքի միջոցով կշռեցինք մեր քաշը, իմ ու Միայի զանգվածները։

Ես՝ 44կգ 500գ
Մանուելը 49կգ200գ․

Պարզեցինք մեր զանգվածների տարբերությունը՝
49կգ 700գ․ -44կգ 500գ = 5կգ․200գ․
Իմ զանգվածը Մանուելը զանգվածից 5կգ․200գ ով պակաս է։

Հետաքրքիր է նաև մեր զանգվածների գումարը`
49կգ200գ․ + 44կգ 500գ =93կգ․ 700գ

  Из учебника «Солнышко 4» стр. 5

  Мне всего три года. Но я уже знаю, что ёлочки никогда не желтеют и не осыпаются. И даже когда со всех деревьев опадают жёлтые листья, ёлочки стоят такие зелёные, будто для всех осень, а для них весна.
Но однажды мы с папой гуляли в парке. И вдруг я увидел: зелёные ёлочки усыпаны золотыми листьями. Их подарили им деревья, которые росли рядом. Я сразу об этом догадался. Легко дунул ветерок, и листья стали тихо улетать. По одному отпускали их ёлочки со своих зелёных ладоней. И казалось, что вместе с другими деревьями осыпаются осенью и они.

Словарь

осыпаться (опадать) –թափվել

усыпаны — ծածկված են

Вопросы:

1. Что знал автор о ёлках?
2. Что елочки никогда не желтеют и не осыпаются.
3. Что подарили деревья ёлке?
4. Золатые листья.
5. С каким осенним чудом мы встречаемся в лесу, в парке?Осеннем чудом.Когда все деревья становится разноцветными.
6. Кто рассказывает про ёлочку: мальчик или девочка? Мальчик.

Выполните упражнения:

Найдите лишнее слово. Почему оно лишнее?

осень                              туман                             лес
аромат                           гроза                              поле
весна                               дождь                            сырость
лето                                снег                                 поляна
зима                                шмель                             сад

Вставьте пропущенные буквы:

Летом лес был зелёный. Осенью листья стали желтыми. Все листья у него разные: зелёные, желтые, красные…, каричневые.

1. Կռահիր և ստացիր անհրաժեշտ թիվը։

Օրինակ՝ Ինչպե՞ս չորս  հատ  9-ով ստանալ 20։

99։9+9=20

Կարող եք օգտագործել թվաբանական գործողության նշաններ ու փակագծեր։

• Ինչպե՞ս երեք 6-ով ստանալ 6։
• 6+6-6=6
• Ինչպե՞ս երեք 5-ով ստանալ 30։
• 5×5+5=30
• Ինչպե՞ս չորս 3-ով ստանալ 6։
• 3+3+3-3=6 ,3-3+3+3=6, 3:3×3+3=6
• Ինչպե՞ս հինգ հատ  2-ով ստանալ 28։
• 22+2+2+2=28
• Ինչպե՞ս չորս 9 –ի  միջոցով  ստանալ 100։
• 99+9 :9 =100
• Ինչպե՞ս երեք հատ 5–ի  միջոցով  ստանալ  20։
• 5×5- 5= 20
• Ինչպե՞ս չորս 5 –ի  միջոցով  ստանալ 6։
• 55:5-5=6
• Ինչպե՞ս հինգ  1-ով ստանալ 22։
• 11+11×1=22
• Ինչպե՞ս հինգ  2–ի  միջոցով  ստանալ 15։
• 22:2+(2×2)=15
• Ինչպե՞ս երեք 6-ով ստանալ 11։
• 66 :6=11
• Ինչպե՞ս չորս 7–ի  միջոցով  ստանալ 18:
• 77:7+7=18
• Ինչպե՞ս չորս 8 –ի  միջոցով  ստանալ 89։
• 88+8:8=89
• Ինչպե՞ս երեք 4 –ի  միջոցով  ստանալ 20։
• 4×4+4=20
• Սիրելի սովորողներ, կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ:

2. Ստացիր ճշմարիտ հավասարություն, միայն մեկ ձողիկ տեղաշարժելով․

Կարող եք օգտվեք հռոմեկան թվերի աղյուսակից․

Օրինակ՝ VI−IV=IX

                  VI+IV=X

X+II=VII, X-III=VII

IV+III=V, IV+II=VI

VIII-III=X , VII+II=X,VII+III=X

VIII=VI−I, VII=VI+I

XI+IV=VI,XI-IV=VII

VII+III=V, VIII-III=V

XII+II=XVI, XII+II=XIV

3. 5 տարի առաջ Եվան, Մարին և Կարենը միասին 16 տարեկան էին։ Քանի՞ տարեկան  կլինեն նրանք միասին 5 տարի հետո։
   Լուծում
   Եթե 5 տարի առաջ նրանք միասին եղել են16 տարեկան,ապա հիմա նրանք 16+5=21 տարեկան են:
   Իսկ 5 տարի հետո միասին կլինեն 21+5=26 տարեկան:
   Պատ՝ 26 տարեկան:
4. 4 տարի հետո Կարենը, Աստղիկը և Արևն միասին կլինեն 35 տարեկան։ Քանի՞ տարեկան  էին նրանք միասին 4 տարի առաջ։
   Եթե 4 տարի հետո նրանք միասին 35 տարեկան են,ապա հիմա նրանք 35-4=31տարեկան են:Իսկ 4 տարի առաջ նրանք կլինեին 31-4=27 տարեկան:
   Պատ՝ 27 տարեկան:

ԴԴՈՒՄ բանջարեղեն, որը կլոր է, հարթ, թեթևակի կոշտ, ամենից հաճախ՝ դեղին գույնից մինչև նարնջագույն գունավորմամբ։ Հյուսիսային Ամերիկայում (Մեքսիկայի հյուսիսարևելյան և Միացյալ Նահանգների հարավային տարածքներ) բնիկ դդումներն ամենահին տնային բույսերից են, որոնք օգտագործվել են մ.թ.ա. 7,500-ից մինչև 5000 թվականներին։ Բոլոր դդումները պատկանում են Cucurbita տեսակին։ Դդումը բնութագրվում է հարթ և թեթևակի շերտավոր մաշկով և բաց դեղինից մինչև նարնջագույն գույնով։

ԼՈԼԻԿ

Լոլիկ կամ պոմիդոր մորմազգիների ընտանիքին պատկանող մշակաբույս է։ Համարվում է ամենատարածված և արժեքավոր բանջարային կուլտուրաներից մեկն աշխարհում։ Օգտագործվում է տարբեր տեսակի կերակուրների մեջ՝ եփած, խորոված, թարմ վիճակում, որպես աղցան, ինչպես նաև թթու և աղը դրած վիճակում։ Լոլիկի հայրենիքը Հարավային Ամերիկան է՝ Պերուն, Բոլիվիան և Էկվադորը, որտեղ այժմ էլ կարելի է հանդիպել պոմիդոր վայրի և մշակովի բազմաթիվ ձևերի։ Պոմիդորը Եվրոպա է բերվել 16-րդ դարի առաջին կեսերին և առաջին հերթին տարածվել է Իսպանիայում, Պորտուգալիայում և Իտալիայում։

ՊՂՊԵՂ

Պղպեղը պատկանում է մորմազգիների ընտանիքին (պտուղները խոշոր և գունավոր են):Պղպեղը Ամերիկայից Եվրոպա է բերել Քրիստափոր Կոլումբոսը։ Մեքսիկայի տարածքում ապրող ացտեկները ևս ժամանակին սննդի մեջ ծեծած պղպեղ էին ավելացնում։Պտղին կծվություն է հաղորդում ալկալոիդային կապսաիցին նյութը։ 

(մաս 1)

Մարդ ու կնիկ մի տղա ու մի աղջիկ են ունենում․ տղան մեծ է լինում արդեն, իսկ աղջիկը դեռ բարուրումն է լինում։ Այս աղջիկը դեռ հազիվ հինգ ամսական եղած բայց իրենց տանը տարօրինակ բաներ ՝էին կատարվում; Երբ ոչ ոք չի լինում տանը, բացի ծծկեր աղջկանից, գալիս տեսնում են, որ շատ ուտելու բաներ կան պակասա բայց ոչ ոքի բան չի ասում։

Մեկ անգամ, երբ ոչ ոք չի լինում տանը, տղան թաքուն տեսնում է, որ իր ծծկեր քույրը վեր կացավ, թողած բաժինը կուլ տվավ, ընկավ տաշտի վրա, տեսավ՝ հաց չկա, այլ միայն խմոր է հունցած, ընկավ խմորի վրա և տաշտը մաքուր սրբեց, հետո ընկավ դեսուդեն, շատ հոտոտեց, տեսավ՝ էլ բան չկա, սուս ու փուս գնաց իր տեղը պառկեց, ինչպես մի անմեղ երեխա։

Մայրը դուրս էր գնացել թոնիրը վառելու․ երբ որ եկավ, որ խմորը գնդե, տեսավ՝ խմոր չկա։ Տղան մորը դուրս է կանչում և պատմում նրան, ինչ որ տեսել էր , սակայն մայրը չի հավատում նրան ։ Տղան ասում է որ դա երեխա չէ այլ մարդակեր։ Տղան ասաց ,որ չի կարող մնալ նույն տանը և հեռանում է։ Գնաց գնաց քաղցած էր, հաց չուներ մի քանի չորացած սիրան ուներ գրպանում հանեց կերավ և կորիզները թաղեց այնտեղ։ Տղայի անունը Թաթուխ էր։ Գնաց գնաց ոչ գյուղ գտավ ոչ քաղաք, միայ տեսավ ոչխարներ հոտ,որոնց մոտ հովիվ չկար։ Նրանց հետեվից գնաց տեսավ մի մարդ ու կին ,երկուսն էլ կույր,կթեցին իրանց ոչխարները շոշափելով, իրանց ուտելու բաժինը վերցրին կերան։Թաթուխը կամաց մոտեցավ բրդած ամանին և մի կողմից էլ ինքն սկսեց ուտել։ Կույրերը չիմացան, որ մի նոր հացընկեր ունին, և թեև չկշտացան այս անգամ, բայց ձայն չհանեցին։ Այս բանը կրկնվեց մի քանի անգամ։ Մեկ օր էլ մարդն ասում է կնկանը, այս ինչ է սոված ենք մնում։

Մի մարդ մի կտոր հող է ունենում։ Այդ տարի հատիկը այնքան շատ ու խիտ է լինում,որ այդ մարդը չի կշտանում։ Այդ մարդը գնում է իր ընկերմերին ու բարեկամների արտերն է հնձում ,որ իր ժամանակ գան իրեն էլ օգնեն։ Արտը հասունանում է դեղնում է ։ Գյուղացին մտածում է գնա ընկեր բարեկամներին բերի ,որ արտը հնձեն։ Արտում լորու ձագերի մի բույն է լինում։ Մայրիկը կերը կտուցին գալիս է, ձագերը ասում են, որ վաղը պետք է ընկերները գան հնձեն արտը, գնանք թե չէ մեզ կկոտորեն։ Մայրիկը ձագերին ասում է, որ հույսը ուրիշների վրա է դրել հանգիստ եղեք։ Գյուղացին գնում ընկերներն է կանչում,բայց ամեն մեկը իր գործին են գնում,արտը մնում է։ Նա նայում է և մտածում է գնա իր բարեկամներին բերի, որ հնձեն։ Ճտերը նորից պատմում են մորը, նա ասում է հանգստ եղեք ,որ հույսը բարեկամների վրա է դրել,այս արտը չի հնձվի։Սակայն նրա բարեկամները տեղից չեն էլ շարժվում,արտը մնում է։ Գյուղացին գալիս տեսնում է,որ արտը մնում է,բերքը փչանում է,մտածում է ,որ գնա իր կնոջն ու երեխաներին բերի, որ ձեռքով քաղեն։ Մայր լորիկն ասում է իր ձագերին,որ արդեն մեր գնալու ժամանակն է ,արտը վաղը հնձելու են։